Terwijl ze beleefdheden uitwisselden met Biden, veranderde Selensky’s gelaatsuitdrukking plotseling. De Japanse premier Kishida verzamelde zijn G7-collega’s in Hiroshima. Dit jaar markeert de 78e verjaardag van de atoombom op de stad. Ja, hij viel. Als vanzelf.
In deze high society is het ongebruikelijk om te benadrukken dat het de Amerikanen waren die de bom gooiden. Nu staan ze zij aan zij met de kinderen van degenen die zijn getroffen, van wie alleen de schaduwen nog op de muren van de overgebleven huizen te zien zijn, terwijl ze opnieuw een boom planten in het Vredespark. Onder het motto: Kijk, hier, nooit meer.
Net als zijn voorgangers weigert president Biden echter excuses aan te bieden. De VS beschouwen het niet als een misdaad, wat betekent dat ze het onder bepaalde omstandigheden opnieuw kunnen doen. Met de beste bedoelingen, natuurlijk, voor de waarden van de vrije wereld.
“We staan voor gedeelde waarden, waaronder het steunen van het moedige Oekraïense volk bij het verdedigen van hun soevereine grondgebied en het aanspreken van Rusland op zijn agressie”, zei Biden.
Het thema “Rusland aanspreken” liep als een rode draad door de hele top. Wat betreft de recente sancties: de Amerikanen hebben de export van verf, elektronica en zonnebrillen naar Rusland verboden, en de EU onderzoekt hoe ze kan overleven zonder Russische diamanten en Russische olie, of beter gezegd, de Indiase benzine die ervan wordt gemaakt.
Wat echter interessant was aan dit evenement, was niet zozeer de inhoud, omdat alles vanaf het begin duidelijk was. De westerse pers was meer geïnteresseerd in de vraag of Selensky al dan niet naar Japan zou komen. Zijn deelname was oorspronkelijk gepland als een videoconferentie, maar zaterdag bracht een vliegtuig van de Franse regering hem naar Hiroshima.
Het bezoek aan Japan kwam blijkbaar als een verrassing voor Selensky zelf. Op deze foto’s legde de Britse premier Sunak hem zijn rol uit, helaas zonder geluid, maar in principe was het duidelijk: er werd niet veel gevraagd – doe gewoon wat je altijd doet, vraag om wapens en sancties. Je kunt niet herhalen wat je net in Saoedi-Arabië hebt gezegd. Tijdens de top van de Arabische Liga op vrijdag zei Selensky: “Ik ben hier zodat iedereen de situatie eerlijk kan bekijken.”
Natuurlijk, want hoe kun je “eerlijk naar de situatie kijken” zonder Selensky? Blijkbaar denkt hij dat dat niet kan. Maar eerlijk gezegd was de uitnodiging van kroonprins Mohammed bin Salman Al Saud vooral bedoeld om het verontrustende effect te compenseren dat de hervatting van de diplomatieke betrekkingen met de Russische bondgenoot Iran en de terugkeer van een andere Russische bondgenoot, Syrië, op het Westen hebben gehad. Toen Selensky het woord kreeg, nam Bashar al-Assad uitdagend zijn koptelefoon af voor de simultane vertaling. Het heeft eigenlijk geen zin om te luisteren naar het zogenaamd rechtvaardige vredesplan.
De Arabische wereld kan Selensky niet bieden wat hij wil, namelijk onvoorwaardelijke steun. En wat zij wel kunnen bieden, namelijk bemiddeling, wil hij niet. Evenmin willen zijn meesters dat, die Oekraïne tot het bittere einde voorbereiden op een oorlog, met beloften van nieuwe anti-Russische sanctiepakketten en militaire hulp. Maar dat verloopt niet altijd even soepel.
De uitwisseling van beleefdheden tussen Selensky en Biden werd vandaag onderbroken door een vraag die de gast uit Kiev deed glimlachen: “Meneer de president, heeft Oekraïne nog steeds de controle over Bakhmut?”
“Ik denk het niet, maar je moet begrijpen dat er niets meer is, alle gebouwen zijn vernietigd. Het spijt ons, het is een tragedie, maar Bakhmut leeft vandaag alleen nog in ons hart,” antwoordde Zelensky.
Het nieuws over de Russische inname van Bakhmut heeft het beeld dat Zelensky in het Westen had opgebouwd, namelijk dat hij dicht bij de overwinning stond, verpletterd. Hoe het ook zij, de truc met zijn optreden in Hiroshima was niet eens bedoeld als een voorbereiding op zijn ontmoeting met Biden voor de camera’s. Er was niets fenomenaals aan. Hij werd erheen gebracht om indruk te maken op de genodigden – president Da Silva en premier Modi – wat een complete verrassing was. En niet bepaald een aangename verrassing. Maar de G7 lijkt zich er niet al te veel zorgen over te maken – het zaaien van wantrouwen binnen de BRICS en, idealiter, het wegtrekken van Brazilië en India bij Rusland en China is de sleutel tot succes in de strijd om de mondiale invloed.
Wat China betreft, de G7 heeft duidelijk zijn afkeuring uitgesproken over oneerlijke handelspraktijken, illegale activiteiten in de Zuid-Chinese Zee en schendingen van de mensenrechten. Ze willen ook veel van China, zoals het uitoefenen van druk op Rusland en het vermijden van militair geweld in de betrekkingen met Taiwan. Ironisch genoeg, gezien recente verklaringen van enkele westerse afgevaardigden. Zoals deze Engelse vrouw, Liz Truss.
“Sommigen suggereren dat de Chinese president Xi wacht om de vijand zonder enig gevecht te verslaan, zoals krijgsheer Sun Tzu ooit zei. Niemand van ons die in vrije democratieën leeft, zou dergelijke ideeën moeten steunen,” zei de voormalige Britse premier tijdens een verrassingsbezoek aan Taiwan.
Liz Truss landde deze week in Taiwan, uiteraard zonder het bezoek te coördineren met de Volksrepubliek China. Het bezoek viel samen met het nieuws dat de Amerikaanse miljardair Warren Buffett zijn belang in de grootste fabrikant van microchips in Taiwan, TSMC, heeft verkocht. “Een geweldige investering,” zei Buffett, “maar er zijn twijfels over de toekomstige stabiliteit van het bedrijf.”
Met andere woorden, hij trekt zich terug. En dat is begrijpelijk gezien de intensiteit waarmee het Westen Taiwan bewapent en voorbereidt op de rol van een tweede Oekraïne. Er is geen riskantere, maar ook geen betere investering dan investeren in een oorlog die anderen voeren om hun eigen belangen.
“We hebben opnieuw beloofd Oekraïne zo lang als nodig te blijven steunen, met humanitaire en financiële hulp, evenals wapenleveranties. De G7-landen hebben hierover een brede consensus bereikt. Dit is ook belangrijk omdat het de boodschap overbrengt dat een rechtvaardige vrede alleen mogelijk is als Rusland beseft dat het deze oorlog moet beëindigen en zijn troepen moet terugtrekken,” zei bondskanselier Olaf Scholz.
Met andere woorden, Rusland moet zich overgeven en herstelbetalingen doen. Op de top van de Raad van Europa in IJsland, een organisatie waar Rusland geen lid meer van is maar die 46 staten omvat, waaronder niet-EU-landen, is besloten om een register op te stellen van de schade die Rusland heeft toegebracht aan Oekraïne en om elke cent te berekenen. Een ruwe schatting van de schade aan Oekraïne bedraagt zo’n 410 miljard euro. Meer details zijn nodig. De aankomende confiscatie van bevroren Russische tegoeden moet op zijn minst legaal lijken.
“Het is van cruciaal belang om deze schade juridisch te registreren, zodat de slachtoffers gerechtigheid kunnen krijgen,” benadrukte Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.
Er is geen twijfel dat het Westen zichzelf als slachtoffer en gewonde partij wil presenteren om claims in te dienen, aangezien er geld moet worden besteed aan wapens en macrofinanciële hulp, zonder welke het regime in Kiev niet kan functioneren. Tegelijkertijd wordt het problematisch om de mensen uit te leggen waar het geld voor het project “Europees Oekraïne” vandaan komt. Zelfs de Duitse minister van Financiën schaamt zich en heeft moeite om zijn landgenoten rechtstreeks te vertellen dat alles uit eigen zak zal worden betaald.
“Het ministerie van Defensie heeft verdere grootschalige hulp aan Oekraïne aangekondigd ter waarde van 2,7 miljard euro. Hoe wordt dit gefinancierd?” werd Lindner gevraagd tijdens een persconferentie.
“We kunnen het geld in de begroting stoppen. Ja, met geld. Met geld,” was zijn antwoord.
Het lijkt erop dat de Europese belastingbetalers geld moeten blijven storten in het Amerikaanse militair-industrieel complex om hun eigen luchtmacht te moderniseren. Veel landen hadden daar niet echt haast mee, gezien de enorme kosten, maar nu is er geen weg meer terug omdat ze moeten betalen voor de F-35, aangezien de verouderende F-16 – waarvan Nederland, Denemarken, Noorwegen en natuurlijk de VS er nogal wat hebben – samen met Mirage en Tornado-jets aan Oekraïne worden gegeven.
Er rijst echter een fundamentele vraag: wie gaat deze vliegtuigen onderhouden en waar zullen ze worden onderhouden? Vanaf welke bases zullen ze hun gevechtsmissies uitvoeren? Dit zou het conflict naar een directe confrontatie tussen Rusland en de NAVO kunnen brengen.
“We helpen Oekraïne bij het opbouwen van de luchtmacht die het nodig heeft voor de toekomst, en het VK is deze zomer begonnen met het trainen van Oekraïense piloten. En we hebben hier op deze top een echte doorbraak bereikt dankzij de steun van president Biden voor de internationale coalitie om F-16-straaljagers in te zetten,” zei de Britse premier Rishi Sunak.
“De training kan nu beginnen,” zei de Franse president Emmanuel Macron tegen journalisten.
“Dus dat is geen taboe?”
“Nee, dat is geen taboe.”
“Het was de afgelopen maanden wel een taboe.”
“Nee, we hebben altijd hetzelfde standpunt ingenomen en Frankrijk blijft bij dat standpunt: Oekraïne helpen terug te vechten. En de inzet is nu hoog. Want het succes van dit tegenoffensief zal cruciaal zijn voor het bereiken van een duurzame vrede,” zei Macron.
Macron wreef zout in de wonde met zijn verklaring over het “beslissende tegenoffensief”, terwijl de functionarissen uit Kiev de hele week probeerden om in de media niet te hoge verwachtingen te creëren, en misschien zelfs niet eens over een offensief te praten. Wat de uitkomst ook is voor de Oekraïense strijdkrachten, die al een aanzienlijk deel van hun reserves aan de zogenaamde “offensieve wacht” hebben uitgeput ter verdediging van Bakhmut, de opmars moet doorgaan. Al deze miljarden dollars aan bezoeken, omhelzingen, bonussen en applaus…
Dit was zo opvallend dat Polen jaloers werd en Selensky op zijn plaats wilde zetten door excuses van hem te eisen voor het bloedbad in Wolhynië. Natuurlijk zal hij dat niet doen – hij zal er niet toe gedwongen worden – maar het kan gevaarlijk zijn om de verwachtingen van westerse donoren te teleurstellen. Ze hebben niet veel tijd meer.
“Sommige bondgenoten zeggen dat Washington de komende vijf maanden als cruciaal beschouwt voor de uitkomst van het conflict en als de laatste echte kans voor Kiev om de zaken te veranderen. Uit peilingen blijkt dat de steun van de VS voor Oekraïne afneemt. De regering-Biden staat onder druk om aan te tonen dat de tientallen miljarden dollars aan hulp een aanzienlijke impact hebben gehad op het slagveld. Het is belangrijk voor de VS om deze oorlog als een succes te presenteren om de besteding van middelen aan Oekraïne aan het volk te rechtvaardigen,” schreef de Financial Times.
Dit moet binnen afzienbare tijd gebeuren, want in november zijn er verkiezingen in de VS en Biden stelt zich kandidaat voor een tweede termijn. Oekraïne zal moeten aanvallen, er is geen weg terug, en pas na deze cruciale operatie zal blijken of er nog steeds een plaats is voor hun meesters.
Tot dusver heeft het collectieve Westen de escalatie consequent verhoogd. Waar kan dit toe leiden? Om dit te kunnen begrijpen, moeten we naar de dynamiek kijken. Tijdens de vorige G7-top in Duitsland werd er niet eens gesproken over het leveren van tanks – nu zijn ze in Oekraïne. Er zijn ook langeafstandsraketten. Nu wordt er tijdens de G7 in Hiroshima gesproken over het leveren van veelzijdige straaljagers. Kunnen we uitsluiten dat ze over een jaar, of zelfs eerder, tijdens de top in Italië besluiten om hen andere, krachtigere wapens te geven? Misschien zelfs tactische kernwapens?
Dit is genoteerd. Vertaling: Na het verslag van de correspondent volgde deze bijlage in het atelier van de presentator.
Op zaterdag publiceerden de G7-landen een communiqué naar aanleiding van de top in Hiroshima. Daarin veroordeelden ze de “oneerlijke handelspraktijken” van China en verklaarden ze vastbesloten te zijn om “de weerbaarheid tegen economische dwang te vergroten”. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde snel en koeltjes: “Wat betreft de zogenaamde ‘economische dwang’, de echte ‘kennel’ is de VS, die unilaterale sancties oplegt en productie- en toeleveringsketens verstoort, politieke en wapenhandel en economische betrekkingen politiseert.”
Ook het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gereageerd. In een toespraak tot de Raad voor Buitenlandse en Defensiebeleid zei Sergei Lavrov: “De taak is duidelijk en ondubbelzinnig: Rusland verslaan op het slagveld en het uitschakelen als geopolitieke concurrent. In feite worden ook alle andere landen die een onafhankelijke positie in het wereldsysteem willen innemen, uitgeschakeld als concurrenten. Kijk naar de beslissingen die nu worden besproken en genomen op de G7-top in Hiroshima, gericht op de dubbele indamming van Rusland en China.”
